Chế độ ăn cho mẹ bầu tiểu đường thai kỳ – Dựa trên hướng dẫn quốc gia của Bộ Y tế

 📌 Tiểu đường thai kỳ là gì?

**Tiểu đường thai kỳ (ĐTĐTK)** là tình trạng tăng glucose huyết tương xuất hiện hoặc được phát hiện lần đầu trong quá trình mang thai, thường xảy ra vào **tuần thai thứ 24–28**. Nếu không được kiểm soát tốt, ĐTĐTK có thể gây ra **biến chứng nguy hiểm** cho cả mẹ và thai nhi: thai to, đa ối, sẩy thai, tiền sản giật, sinh non, tăng nguy cơ mổ lấy thai và nguy cơ tiểu đường type 2 sau sinh.

🎯 Mục tiêu của chế độ ăn cho mẹ bầu ĐTĐTK

* Duy trì **đường huyết ổn định**, không tăng vọt sau ăn hoặc hạ lúc đói.

* Đảm bảo **cung cấp đủ năng lượng** cho mẹ và thai nhi.

* Ngăn ngừa **tăng cân quá mức**, hạn chế thai to, đa ối.

* Tránh biến chứng **nhiễm toan ceton**, cao huyết áp thai kỳ, rối loạn mỡ máu.

* Hỗ trợ **hạn chế dùng thuốc**, đặc biệt là insulin.

 🍽️ Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cho mẹ bầu ĐTĐTK

1. Năng lượng khuyến nghị:

Tùy theo BMI trước khi mang thai:

| Tình trạng dinh dưỡng        | Năng lượng khuyến nghị (kcal/kg/ngày) |

| ---------------------------- | ------------------------------------- |

| Thiếu năng lượng (BMI <18.5) | 35–40                                 |

| Bình thường (BMI 18.5–24.9)  | 30–35                                 |

| Thừa cân – Béo phì (>25)     | 20–30                                 |

> Tổng năng lượng thường dao động từ 1600–2000 kcal/ngày, tùy từng người.

2. Tỷ lệ các chất dinh dưỡng:

**Glucid**: 50–55% tổng năng lượng, nhưng phải chọn **glucid hấp thu chậm**, có chỉ số đường huyết thấp như: gạo lứt, yến mạch, ngũ cốc nguyên hạt, rau củ, trái cây tươi (ăn nguyên trái, không ép).

**Protein**: 15–20%, ưu tiên **thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ, sữa không đường**.

**Lipid**: 20–30%, tăng cường **dầu thực vật (dầu mè, dầu oliu)**, giảm mỡ động vật.

**Chất xơ**: ≥28g/ngày – từ rau xanh, củ quả.

3. Phân bố bữa ăn trong ngày:

Chia thành 3 bữa chính + 2–3 bữa phụ để tránh tăng đường huyết sau ăn và hạ đường huyết lúc đói:

| Bữa ăn              | Tỷ lệ năng lượng (%) |

| ------------------- | -------------------- |

| Bữa sáng            | 20–25%               |

| Phụ sáng            | 10%                  |

| Bữa trưa            | 30%                  |

| Phụ chiều           | 10%                  |

| Bữa tối             | 20–25%               |

| Phụ tối (trước ngủ) | 10%                  |

 ✅ Thực phẩm nên ăn

* Gạo lứt, yến mạch, khoai lang, mì gạo lứt, bún gạo lứt.

* Cá, thịt nạc, trứng, đậu hũ, sữa chua không đường, phô mai ít béo.

* Rau xanh (rau muống, cải xanh, bông cải, mồng tơi...), trái cây ít đường (ổi, bưởi, táo, lê).

* Dầu thực vật: dầu mè, dầu đậu nành, dầu oliu.

❌ Thực phẩm nên tránh:

* Cơm trắng, bánh mì trắng, bún mì thông thường, mì ăn liền.

* Bánh kẹo, nước ép trái cây, chè, nước ngọt có ga, sữa đặc.

* Trái cây sấy khô, mứt, trái cây ngọt (xoài, sầu riêng, nho).

* Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ hộp.

 🍼 Lưu ý về sữa:

* Nên sử dụng **sữa dành cho người đái tháo đường thai kỳ**, sữa không đường hoặc ít đường.

* Bổ sung 3–6 đơn vị sữa/ngày (100 ml sữa \~ 1 đơn vị).

🚶 Tập luyện nhẹ nhàng – không thể thiếu

* Đi bộ ít nhất 30 phút/ngày.

* Sau ăn 10 phút nên vận động nhẹ nhàng để hỗ trợ kiểm soát đường huyết.

📋 Kết luận:

*Chế độ ăn là nền tảng trong điều trị đái tháo đường thai kỳ**. Được xây dựng đúng cách, chế độ ăn có thể giúp mẹ bầu duy trì đường huyết mục tiêu, hạn chế biến chứng và không cần dùng thuốc.

💡 Lời khuyên: Mẹ bầu cần được tư vấn bởi bác sĩ dinh dưỡng hoặc chuyên gia được đào tạo chính quy, để cá nhân hóa khẩu phần ăn phù hợp với cân nặng, mức đường huyết và tuần thai.

📌 Hãy nhớ: Ăn đúng – vận động hợp lý – kiểm tra đường huyết đều đặn là 3 chìa khóa vàng để mẹ khỏe – con an toàn!

📬 Đừng ngần ngại chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích nhé!

👉 Bấm theo dõi fanpage để kết nối giá trị nhiều hơn:

https://www.facebook.com/bacsithuylan?mibextid=ZbWKwL

\#TiểuĐườngThaiKỳ #DinhDưỡngMẹBầu #ChếĐộĂnKhoaHọc #NutriCreative